Cultuur, gedrag en arbeidsrelaties

Organisatie)cultuur, communicatie en gedrag zijn bepalend voor een (integrale) veiligheidscultuur in het magazijn. Meer dan middelen, maatregelen en regelgeving: die zijn zinloos als ze niet worden omgezet in houding en gedrag. Een organisatiecultuur die voorkomt uit duidelijke kernwaarden is hiervoor het fundament, zowel bij grote als bij kleine bedrijven. Die waarden zijn immers leidend voor alle gedrag.

Bedrijfsbeleid

Voor een duurzame veiligheidscultuur moeten waarden worden vertaald in een bedrijfsbeleid waarin het thema veiligheid in alle geledingen, top-down en bottom-up, structureel onderdeel is van communicatie. Dat beleid komt uiteindelijk tot uiting op de werkplek van elke medewerker, in de wijze waarop zijn werkzaamheden worden ingevuld en in de wijze waarop die door de werkgever worden gefaciliteerd. De inrichting van de arbeidsrelatie, de wijze van aansturing door en de rol van de manager is uiteindelijk werkelijk bepalend voor veiligheid. Naast alle regelgeving, richtlijnen, beschermende maatregelen.

Verbondenheid, autonomie en competentie

De omgang met medewerkers en de inrichting van de arbeidsrelatie is niet alleen een organisatorisch of juridisch onderwerp. Onderzoeken leren ons dat medewerkers terugkerende basisbehoeften hebben om optimaal te functioneren. Eén daarvan is verbondenheid. Verbondenheid met de werkgever, werkomgeving en collega’s zorgt ervoor dat elke medewerker (het denken over) veiligheid als een persoonlijk belang ziet. Het is bepalend voor individueel draagvlak voor uw veiligheidsbeleid. De eigen verantwoordelijkheid en de ontwikkeling van juiste kennis en competenties komen in het thema Voorlichten, instrueren en opleiden aan de orde.

Rol van de manager

Kort door de bocht: hoe de manager is, zo is zijn bedrijf. Dit geldt ook voor het magazijn. De rol van een manager is cruciaal bij het creëren van veiligheid in het magazijn.

Het is een misverstand dat een focus op veiligheid leidt tot verminderde productiviteit. Universitair docent supply chain management aan de Vrije Universiteit in Amsterdam Jelle de Vries in zijn onlangs uitgegeven promotieonderzoeksrapport Behavioral Operations in Logistics: “Wie een efficiënt en veilig magazijn wilt krijgen, moet zelf het goede voorbeeld geven en medewerkers kunnen inspireren en bewust kunnen maken van de gevaren van hun werk. Hekwerken en andere investeringen in fysieke veiligheidsmaatregelen zijn nodig, maar als de manager andere prioriteiten heeft en zelf het verkeerde voorbeeld geeft, zal het magazijn niet veilig worden.

Doorlopend proces

De oorzaak van tachtig procent van de ongevallen is gelegen in de mens zelf. Gedragsbeïnvloeding is dus zinvol. Zowel door persoonlijke aandacht, door de inrichting van de arbeidsrelatie als door (voorbeeld)gedrag. Het werken aan een veilig magazijn en aan veiliger gedrag van medewerkers op de werkvloer, teamleiders en van management vergt continue aandacht.

Dit begint bij bewustwording van de risico’s in de werkomgeving, bij het eigen onveilige gedrag en bij de andere factoren die op dit gedrag invloed hebben. Bewustwording wordt gecreëerd door instructie, opleiding en communicatie. Vervolgens draait het om veranderen van gedrag en overtuigingen. Dit moet inslijten. Er moet voortdurend worden gewaakt voor terugval op oude routines en gewoonten. Het duurt maanden en soms jaren om nieuw gedrag geautomatiseerd en overtuigingen geïnternaliseerd te krijgen, maar ook als het nieuwe, veiliger gedrag is geïntegreerd, is het nodig om te blijven werken aan het ontwikkelen van veilig gedrag, want veiligheid is nooit ‘af’.